Zeka gelişimine destek olmak için yapabileceğimiz bazı şeyler var. Çocuklar ilk 6 yıl içinde bilişsel, fiziksel ve sosyal açıdan gelişimlerini büyük ölçüde tamamlar. 3 yaşına kadar bir çocuğun beyni bir yetişkinden 2,5 kat fazla çalışır. Zeka gelişiminin yüzde 70’lik kısmı ise 7 yaşına kadar tamamlanır ve öğrenme becerisi de bu yaşta gelişir. Bu nedenle ilk 6 yıllık süreçte anne-babanın her fırsatta çocuğa sevgi dolu yaklaşımı ve çeşitli aktivitelerle onunla zaman geçirmesi zeka gelişimini olumlu yönde etkiler. Her yaş döneminde ise çocuklarla farklı aktiviteler yapılması gerekmektedir.

 

0-3 AY ARASI ZEKA GELİŞİMİNE DESTEK OLMAK

Hafif dokunuşlarla rahatlatıcı masajlar yapın.

Kucağınızda taşırken ya da altını değiştirirken onunla konuşun

Şarkı söyleyin

Basit resimli kitaplar gösterin

Yüz ifadelerini ve bebek seslerini taklit edin

Onu sevdiğinizi söyleyin, bunun ne anlama geldiğini yakında öğrenecektir ve size karşılık vermesi çok uzun sürmeyecektir.

 

3-6  AY

Onunla sık sık konuşun, konuşurken gözlerine bakın.

Bebeğinizi ismi ile çağırın.

Bu aylarda bebekler dünyayı keşfederken daha çok görme duyusunu kullanır. Bu yüzden obje resimlerini gösterin.

Görüş alanı içindeki ilginç obje veya oyuncakları hareket ettirin. Böylelikle hareket onun ilgisini çekecektir.

El ve ayak parmakları ile oynayın, özelliklede sayı sayarken.

Kendi yüzünü elleri ile araştırmasına izin verin.

 

6-12 AY

Ne yaptığınız ve neden yaptığınızı anlatın.

Ninni ve tekerlemeler söyleyin,müzik dinletin.

Müzik,matematik,dil ve diğer beceriler ilgili alanlarını uyaracaktır.

Küpleri üst üste dizip devirin. Ayrıca alt ve üst kavramlarını anlaması için ona ne yaptığınızı anlatın.

Aynanın önünde tutun ve yüzünün bölümlerini ona gösterin.

Neden-sonuç ilişkisini anlatın. Örneğin; elektrik düğmesine basılınca ışık açılır veya musluğu açınca su akar gibi… Yını sıra 9-12 aylık olduğunda gözetim altındayken bunları denetleyin.

Başka bebeklerle bir araya gelmesini sağlayın.

 

1-2 YAŞ ARASI ZEKA GELİŞİMİNE DESTEK OLMAK

Her gün mutlaka kitap okuyun.

Her şeyi sayın ve her nesnenin ismini söyleyin.

Günde 1 saatten fazla tv seyrettirmeyin .

Kendi kendine yemek yemeye ve bardakta su içmeye özendirin. Böylece güven ve bağımsızlık duyguları kazanacaktır.

Beraber şarkı ve tekerlemeler söyleyin.

Dışarıdaki her türlü aktiviteyi beraber yapın. Markete gitmek gibi…

Gördüklerinizi ve yaptığınız şeyleri anlatın.

Eşyaların renklerini söyleyin.

Eline bir kutu vererek kapağını açması,kapatması,içine objeler doldurması ve boşaltmasını sağlayın

 

2-3  YAŞ

Size kitap okuması için onu cesaretlendirin.

Günde bir saatten az televizyon seyrettirin.

İşlerini kendi yapması için cesaretlendirin. Bu onun bağımsızlık ve kendine güven duygularını geliştirecektir.

Ev eşyalarının renklerini söyleyin.

Beraber boya kalemleri ile resim yapın.

Tuvalet eğitimine başlayın. Öncelikle oturağı gösterin fakat acele etmeyin. Aslında çocuğunuz bu beceriyi kendi adımları ile öğrenecektir.

 

3-6 YAŞ

İşlerini kendi yapması için cesaretlendirin. Bu onun bağımsızlık ve kendine güven duygularını güçlendirir.

Kütüphane, müze, lokanta, park, deniz kenarı ve hayvanat bahçesi gibi yerlere götürün. Doğaya çıkarın.

Çocuklarınızla birlikte lego ve puzzle gibi hayal gücünü, el becerisini ve yaratıcılığını geliştiren oyunlar oynayın.

Satranç gibi düşünmeye yönelten oyunları basit bir dille öğretmeye çalışın.

Ona her fırsatta resimli kitaplar okuyun.

Birlikte müzik dinleyin.

Kısa şarkılar ve tekerlemeler öğrenmesini sağlayın.

Meslekler, taşıtlar gibi belli konular üzerinde sohbet edin ve ona fikirlerini sorarak anlatmasını sağlayın.

Gününü nasıl geçirdiğini ona sorun ve cevaplarını dikkatle dinleyin.

 

Uzm. Dr. Bilge ÇELİKKOL
Kocaeli Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı